สกุลเงินบาทของราชอาณาจักรไทย

เงินบาท (ตัวละติน: Baht ; สัญลักษณ์: ฿ ; รหัสสากลตาม ISO 4217: THB) เป็นสกุลเงินตราประจำชาติของประเทศไทย เดิมคำว่า "บาท" เป็นหนึ่งในคำใช้เรียกหน่วยการชั่งน้ำหนักของไทย ปัจจุบันยังมีใช้ในความหมายเดิมอยู่บ้าง โดยเฉพาะในการซื้อขายทองคำ เช่น "ทองคำวันนี้ราคาขายบาทละ 15,000 บาท" หมายถึงทองคำหนักหนึ่งบาทสามารถขายได้ 15,000 บาท ในสมัยที่เริ่มใช้เหรียญครั้งแรก เงินเหรียญหนึ่งบาทนั้นเป็นเงินที่มีน้ำหนักหนึ่งบาทจริง ๆ ไม่ได้ทำด้วยทองแดงนิกเกิลเช่นในปัจจุบัน

เหรียญไทยนั้นผลิตออกมาโดยสำนักกษาปณ์ กรมธนารักษ์ กระทรวงการคลัง โดยสามารถผลิตออกใช้ได้ไม่จำกัดจำนวนโดยไม่ต้องมีสิ่งใดมาค้ำประกัน เพราะโลหะที่ใช้ผลิตเหรียญกปาษณ์นั้นมีค่าในตัวเองอยู่แล้ว ส่วนธนบัตรนั้นผลิตและควบคุมการหมุนเวียนโดยธนาคารแห่งประเทศไทย การผลิตธนบัตรนำออกใช้จะมีหลักเกณฑ์วิธีที่เหมาะสมเพื่อให้เศรษฐกิจของชาติมีเสถียรภาพ

ตามข้อมูลของสมาคมโทรคมนาคมทางการเงินระหว่างธนาคารทั่วโลก (SWIFT) สกุลเงินบาทได้รับการอันดับเป็นสกุลเงินอันดับที่ 10 ของโลกที่ใช้ในการชำระเงินระหว่างประเทศ (most frequently used currencies in World Payments)

ประวัติศาสตร์สกุลเงินของประเทศไทย

ระบบสกุลเงินไทยในปัจจุบัน ซึ่งเงินหนึ่งบาท มีค่าเท่ากับ 100 สตางค์ เริ่มใช้ปี พ.ศ. 2440 ในสมัยรัชกาลที่ 5 ก่อนหน้านั้นเงินตราไทยใช้ระบบดังนี้ คือ หาบ, ชั่ง, ตำลึง, บาท, มายน หรือมะยง, สลึง,  เฟื้อง, ซีก, เสี้ยว, อัฐ, โสฬส หรือ โสฬส, เบี้ย

เหรียญของสกุลเงินของประเทศไทย

ในปัจจุบันมีการผลิตเหรียญกษาปณ์อยู่ทั้งหมด 9 ชนิดคือ เหรียญ 1, 5, 10, 25 และ 50 สตางค์, 1, 2, 5 และ 10 บาท โดยเหรียญ 25 และ 50 สตางค์, 1, 2, 5 และ 10 บาท เป็นเหรียญที่ออกใช้หมุนเวียนทั่วไป ส่วนเหรียญ 1, 5 และ 10 สตางค์ ไม่ได้ออกใช้หมุนเวียนทั่วไป แต่ใช้ภายในธนาคารเท่านั้น

แต่ในปัจจุบันได้เกิดปัญหาราคาวัตถุดิบในการผลิตเหรียญสูงกว่าราคาเหรียญ ทำให้เกิดการลักลอบหลอมเหรียญไปขาย หรือบางครั้งก็เกิดปัญหาการใช้เหรียญผิด เพราะรูปร่างและสีของเหรียญบางชนิดนั้นคล้ายกัน (เช่น เหรียญ 1 บาท กับ เหรียญ 2 บาท แบบเก่า) ดังนั้น ใน พ.ศ. 2552 กระทรวงการคลัง ได้เปลี่ยนแปลงวัตถุดิบในการผลิตเหรียญบางชนิด เพื่อป้องกันการหลอมเหรียญ สร้างความแตกต่างของเหรียญ และลดความยุ่งยากในการใช้เหรียญเป็นดังนี้ คือ เหรียญ 1 สตางค์, เหรียญ 5 สตางค์, เหรียญ 10 สตางค์, เหรียญ 25 สตางค์, เหรียญ 25 สตางค์ (แบบ 2), เหรียญ 50 สตางค์, เหรียญ 50 สตางค์ (แบบ 2), เหรียญ 1 บาท, เหรียญ 2 บาท, เหรียญ 5 บาท, เหรียญ 10 บาท, เหรียญ 10 บาท(แบบ 2)

ธนบัตรของสกุลเงินของประเทศไทย

นับแต่เริ่มนำธนบัตรออกใช้เมื่อพุทธศักราช 2445 จนถึงปัจจุบัน ประเทศไทยได้นำธนบัตรออกใช้รวมทั้งสิ้น 16 แบบ ซึ่งแบ่งเป็นธนบัตรก่อนจัดตั้งโรงพิมพ์ธนบัตร ธนาคารแห่งประเทศไทย ได้แก่ ธนบัตรแบบ 1-10 รวมทั้งธนบัตรแบบพิเศษ และธนบัตรที่ผลิตจากโรงพิมพ์ธนบัตร ธนาคารแห่งประเทศไทย ได้แก่ ธนบัตรแบบ 11-16

ธนบัตร ที่ใช้ในประเทศไทยในปัจจุบันมีหลายชนิด แต่หลายชนิดเป็นธนบัตรที่ระลึกที่มีจำนวนจำกัด และไม่ถูกใช้ในการหมุนเวียนทั่วไป เช่น ธนบัตรที่ระลึกมูลค่า 60 บาท เป็นต้น ส่วนธนบัตรที่ถูกใช้หมุนเวียนทั่วไป และยังมีการผลิตอยู่อย่างต่อเนื่องในปัจจุบัน มี 5 ชนิด ได้แก่ ธนบัตร 20, 50, 100, 500 และ 1000 บาท

ธนบัตรและเหรียญสกุลเงินของประเทศไทย

แหล่งข้อมูล : จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สกุลเงินของประเทศเนการา บรูไน ดารุสซาลาม

สกุลเงินของประเทศเนการา บรูไน ดารุสซาลาม

ประเทศเนการา บรูไน ดารุสซาลาม(Negara Brunei Darussalam แปลว่า ดินแดนแห่งความสงบสุข) มีสกุลเงินของประเทศชื่อว่า ดอลลาร์บรูไน (Brunei dollar) (BND) ซึ่งเคยเป็นสกุลเงินของประเทศสุลต่านบรูไน(Sultanate Brunei อันเป็นชื่อเดิมของประเทศ) มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1967

ปกคิจะเขียนรูปย่อหรือสัญลักษณ์ของเงินสกุลดอลลาร์บรูไนว่า $ หรือ B$ 1 ดอลลาร์บรูไน แตกย่อยออกเป็น 100 เสน(Sen) ในภาษามาเลย์ หริอ เซนต์(Cents) ในภาษาอังกฤษ

สกุลเงิน ดอลลาร์บรูไน ได้ผูกโยงไว้กับดอลลาร์สิงคโปร์ในอัตราส่วน 1: 1 ทั้งนี้เพราะประเทศสิงคโปร์เป็นหนึ่งในบรรดาประเทศคู่ค้าหลักของบรูไน

ประวัติศาสตร์ของสกุลเงินของบรูไน

สกุลเงินในยุคโบราณของบรูไน ได้แก่ หอยคาวรี(Cowrie shells)นอกจากนั้นแล้วบรูไนก็ยังมีชื่อเสียงในเรื่องการผลิตป้านน้ำชาบรอนซ์ ซึ่งป้านน้ำชานี้ได้ถูกใช้เป็นสกุลเงินสำหรับแลกเปลี่ยนสินค้าตามชาวฝั่งของแถบบอร์เนียวเหนือ

บรูไนเคยออกเหรียญดีบุกมีชื่อว่า ปิตี(Pities) ในศักราชอิสลาม 1274 (ตรงกับ ค.ศ. 1868) และต่อมาได้ออกเหรียญชนิด 1 เซนต์ ในอิสลามศักราช 1304(ตรงกับ ค.ศ. 1888)  ซึ่ง 1 เซนต์มีค่าเท่ากับ 1 ในร้อยของดอลลาร์สเตรตส์( Straits dollar)

เมื่อได้ตกเป็นรัฐอารักขาของประเทศอังกฤษเมื่อต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 บรูไนก็ได้ใช้เงินสกุล Straits dollar และต่อมาได้ใช้ เงินสกุล Malayan dollar  และสกุลเงินเงิน  Malaya and British Borneo dollar ตามลำดับจวบจนถึง ค.ศ. 1967 หลังจากนั้นมาบรูไนก็ได้เริ่มใช้สกุลเงินของตนเอง

เงินสกุลดอลลาร์บรูไน ได้เข้าแทนที่เงินสกุล Malayan and British Borneo dollar เมื่อปี ค.ศ. 1967 ภายหลังจากที่ได้ก่อตั้งประเทศมาเลเซียและแยกสิงค์โปร์ออกเป็นประเทศเอกราช 

เงินสกุลริงกิต(ringgit) ของมาเลเซีย มีอัตราแลกเปลี่ยน 1 ริงกิตเท่ากับ 1 ดอลลาร์ สิงคโปร์ และ 1 ดอลลาร์บรูไนมาจนถึงวันที่ 23 มิถุนายน ค.ศ. 1973 ปัจจุบันประเทศบรูไนและประเทศสิงคโปร์ยังคงอัตราแลกเปลี่ยนนี้อยุ่ต่อไป

ส่วนเหรียญกษาปณ์ได้ถูกนำมาใช้ในบรูไนตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่10 และ Straits dollar ได้ถูกนำมาใช้ในบรูไนตั้งแต่ปี ค.ศ. 1906

ประวัติการใช้เหรียญกษาปณ์ในบรูไน

เนื่องจากว่าบรูไนมีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับประเทศจีน เหรียญชนิดแรกที่ถูกนำมาใช้ในบรูไนคือเหรียญจีน เหรียญชนิดจีนนี้เมื่อตอนแรกเริ่มนั้นมีชิ่อว่าเหรียญ ปิตี(Pities) แต่ต่อมาเหรียญนี้ถูกเรียกว่า กู(Kue) เมื่อเหรียญปิตีถูกนำเข้ามาใช้ในบรูไน เหรียญปิตีของบรูไน มีประทับตราด้านหน้าของเหรียญเป็นสุลต่านแห่งบรูไน(Sultanate of Brunei) และด้านหลังของเหรียญเป็นตราพระเศวตฉัตร เหรียญเหล่านี้ได้ถูกนำมาใช้ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 จวบจนกระทั่งคริสต์ศตวรรษที่ 19 

เหรียญโบราณของอิสลามก็มีชื่อว่า ปิตี นี้เหมือนกัน เหรียญอีกชนิดหนึ่งที่ถูกนำมาใช้ในบรูไน ได้แก่ เหรียญ Duit besi (แปลลตามตัวอักษรว่า เงินเล็ก) ทั้งนี้ก็เพราะในสมัยนั้นถือว่าเหล็กเป็นสิ่งที่มีค่าจึงได้ถูกนำมาใช้เป็นเงิน

เงินเหรียญกษาปณ์สุดท้ายที่ถูกนำมาใช้ก่อนที่จะมาใช้เงินสกุล Straits Settlement ก็คือ Duit Bintang หรือที่เรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า Star coin ซึ่งที่เรียกว่า Star coin นั้นก็เพราะด้านหน้าของเหรียญเป็นรูปดาว เป็นเหรียญที่ผลิตที่เมืองเบอร์มิงแฮม ประเทศอังกฤษ เมื่อปี ค.ศ. 1887 เป็นเหรียญที่ทำด้วยทองแดง

เมื่อได้นำเหรียญ Straits Settlement มาใช้แล้ว เหรียญเดิมๆที่ใช้อยู่ในบรูไนก็ได้เลิกใช้เป็นสกุลเงินหมุนเวียน

ประวัติการใช้ธนบัตรในบรูไน

เงินสกุล Straits dollar ได้ถูกนำมาใช้ในบรูไนในปี ค.ศ. 1966 และต่อมา Straits dollarนี้ก็ได้ถูกแทนที่โดยเงินสกุล Malayan dollar ซึ่งถูกนำมาใช้ในอาณานิคมของอังกฤษ(British colonies) และ บรูไน ในปี ค.ศ. 1939 และได้ถูกใช้แทน Straits dollar ยกเว้นเหรียญ 1 เซนต์ที่เป็นเหรียญบรอนซ์

ธนบัตรของบรูไน

เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน ค.ศ. 1967 รัฐบาลบรูไนได้ผลิตธนบัตรชนิดต่างๆออกใช้ คือ ธนบัตรชนิด 1 ดอลลาร์,ธนบัตรชนิด 5 ดอลลาร์, ธนบัตรชนิด 10 ดอลลาร์, ธนบัตรชนิด 50 ดอลลาร์, และธนบัตรชนิด 100ดอลลสาร์ ต่อมาได้นำธนบัตรชนิด 500 ดอลลาร์ และธนบัตรชนิด 1000 ดอลลาร์ออกใช้ในปี ค.ศ. 1979 

ต่อมาในปี ค.ศ. 1989 ชื่อประเทศในธนบัติได้ถูกเปลี่ยนเป็น Negara Brunei Darussalam อันเป็นชื่อทางการใหม่ของประเทศบรูไน ส่วนภาษามาเลย์ในธนบัตรก็ได้เปลี่ยนใหม่จากเดิมสำหรับคำว่า State of Brunei, Abode of Peace ส่วนธนบัตรชนิด 10,000 ดอลลาร์ ก็ได้ถูกนำมาใช้ในปีเดียวกันนี้ ธนบัตรทุกชนิดมีภาษามาเลย์(ทั้ง Rumi และJawi) และภาษาอังกฤษ

ตัวอย่างธนบัตรของประเทศบรูไน

อัตราแลกเปลี่ยนระหว่างดอลลาร์บรูไนกับเงินบาทไทย คือ 1 ดอลลาร์บรูไน= 25.20 บาท